Dzisiaj, 1 marca, uczciliśmy Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Ten dzień obchodzony od 2011 roku jako święto państwowe, jest wyrazem hołdu dla żołnierzy drugiej konspiracji za świadectwo męstwa, niezłomnej postawy patriotycznej i przywiązania do tradycji patriotycznych, za krew przelaną w obronie Ojczyzny. Również w Gminie Mosina, co roku 1 marca czcimy pamięć niezłomnych żołnierzy. W tym dniu pamiętamy szczególnie o żołnierzu związanym z Ziemią Mosińską – Stanisławie Kasznicy.
Stanisław Kasznica był porucznikiem Wojska Polskiego, podpułkownikiem, a później ostatnim komendantem Głównych Narodowych Sił Zbrojnych. Uczestniczył w wojnie obronnej 1939 roku w szeregach Wielkopolskiej Brygady Kawalerii. Konspiracyjną działalność niepodległościową rozpoczął w szeregach grupy „Szańca”. Po utworzeniu NSZ pełnił funkcję szefa administracji ogólnej w strukturach Służby Cywilnej Narodu. Uczestniczył w Powstaniu Warszawskim. Od września 1944 do stycznia 1945 roku był komendantem Inspektoratu „Zachód”, szefem wywiadu OP, a od sierpnia 1945 p.o. komendanta głównego NZS-OP. W domu rodzinnym przy ul. Stęszewskiej Krosinku urządzono na niego obławę. Dzięki ostrzeżeniu siostry Eleonory udało mu się uciec. Aresztowany został w Zakopanem w lutym 1947 r. Podczas śledztwa torturowany, wyrokiem Sądu Rejonowego w Warszawie z 2 mara 1948 r. , skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 12 maja 1948 r. w więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie. W 1992 roku wyrok został unieważniony, a w 2009 Stanisław Kasznica został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski - za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczpospolitej Polskiej. W 2013 r. jego szczątki spoczęły na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.
Stanisław Kasznica został uhonorowany pośmiertnie Medalem Rzeczypospolitej Mosińskiej. Obelisk obok jego domu rodzinnego przy ul. Stęszewskiej w Krosinku stanął staraniem dyrekcji Wielkopolskiego Parku Narodowego. Jest on symbolicznym miejscem jego pamięci, a także pamięci Żołnierzy Wyklętych w Gminie Mosina.
W tegorocznych obchodach Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych udział wzięli przedstawiciele władz samorządowych, jednostek organizacyjnych i pomocniczych, organizacji i stowarzyszeń, poczty sztandarowe, młodzież miejscowej Szkoły Podstawowej „Pod Lipami”, mieszkańcy. Pod obeliskiem pamięci Stanisława Kasznicy delegacje złożyły kwiaty i zapaliły znicze. W krótkim przemówieniu, Burmistrz Gminy Mosina Przemysław Mieloch nawiązując do obecnej sytuacji związanej z agresją Rosji na Ukrainę, przypominając wielowiekową historię ekspansji rosyjskiej, przywołał też postać płk. Stanisława Kasznicy. – Pułkownik Kasznica walczył o Polskę wolną, walczył z okupantem niemieckim, który funkcjonował w ramach systemu nazistowskiego, walczył z okupantem rosyjskim - bo jeżeli w wyniku powojennych, stalinowskich represji, przynajmniej kilkadziesiąt tysięcy Polaków zginęło w męczarniach, to czy było to państwo nam przyjazne? Jedną z ofiar tego państwa był Stanisław Kasznica – mówił Burmistrz. – Kiedyś w tym miejscu powiedziałem, żeby nigdy nie doszło do wojny, która będzie nas dotykała, która będzie blisko naszych granic – przypomniał w swoim przemówieniu zebranym. – Niestety taką wojnę mamy, tym bardziej ważne jest, żebyśmy pamiętali o tych, którzy walczyli o Polskę wolną, wolną od jakiejkolwiek ideologii, o od jakiejkolwiek zwierzchności, czy to niemieckiej, czy to rosyjskiej. Taką postacią był pułkownik Stanisław Kasznica…
Uroczystość w Narodowym Dniu Pamięci Żołnierzy Wyklętych przygotował Mosiński Ośrodek Kultury.
Tekst i fot. J. Nowaczyk