Wydarzenia
Data opublikowania: 2022-08-18
Pamięci bohatera
W Święto Wojska Polskiego obchodzone na pamiątkę Bitwy Warszawskiej 1920 roku, w Parku Strzelnica w Mosinie odsłonięto tablicę upamiętniającą pułkownika pilota balonowego Aleksandra Wańkowicza – bohatera wojny polsko-bolszewickiej, dawnego mieszkańca Mosiny. Uroczystość z zachowaniem ceremoniału wojskowego, rozpoczęła nasze doroczne, lokalne świętowanie rocznicy „Cudu nad Wisłą” – 15 sierpnia w Mosinie.
Płk pil. bal. Aleksander Wańkowicz (1881-1947) był twórcą wielkopolskich oddziałów areonautycznych, jednym z pionierów polskich wojsk balonowych. Jako dowódca pułku aeropiechoty podczas wojny polsko-bolszewickiej wsławił się skuteczną obroną Sarnak.
W okresie międzywojennym został patronem sławnych Krajowych Zawodów Balonowych organizowanych nazywanych „małym Gordon Bennettem”. Odznaczony Srebrnym Krzyżem Orderu Wojennego Virtuti Militari, Krzyżem Walecznych, medalem pamiątkowym Za Wojnę Lat 1918-1921, Medalem Dziesięciolecia Odzyskania Niepodległości, francuskim Krzyżem Kawalerskim Orderu Legii Honorowej, Orderem Korony Rumunii, Oficerskim Orderem Gwiazdy Rumunii, Orderem św. Anny II i III stopnia, Orderem św. Włodzimierza IV stopnia Orderem św. Stanisława z mieczami II i III stopnia. Aleksander Wańkowicz był wieloletnim mieszkańcem Mosiny. Został pochowany na cmentarzu parafialnym w Mosinie.
Na początku lat 30-tych, za życia Aleksandra Wańkowicza, XX Ministerstwo Spraw Wojskowych nadało nazwę jego imienia kompleksowi koszar 2 Batalionu Balonowego, Głównej Składnicy Balonowej i Wojskowej Wytwórni Balonowej w Legionowie. W czasach współczesnych postać tego bohatera została zapomniana. Inicjatorem upamiętnienia płk. pil. bal. Aleksandra Wańkowicza zasłużonego dla obronności kraju jest lokalny regionalista Robert Kiszkurno, który zbadał jego losy. Inicjatywę tę poparło wiele instytucji, a realizacji upamiętnienia podjął się Burmistrz Gminy Mosina wspólnie z Instytutem Pamięci Narodowej Oddział w Poznaniu.
O inicjatywie upamiętnienia tego bohatera można przeczytać w ostatnim numerze "Informatora Mosińskiego" lipiec/sierpień 2022.
Obelisk pamięci Aleksandra Wańkowicza ufundowany przez Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Poznaniu, stanął w miejscu nieprzypadkowym, w Parku Strzelnica - zielonym sercu Mosiny, której pułkownik Wańkowicz był mieszkańcem. Tu przed niespełna rokiem, Hufiec ZHP Mosina im. Bolesława Chrobrego w Mosinie upamiętnił w podobnej formie Twórców Mosińskiego Harcerstwa mającego już ponad stuletnią, piękną historię…
Uroczystość w Parku Strzelnica w dniu 15 sierpnia poprzedziło złożenie kwiatów i zapalenie znicza pamięci na grobie pułkownika na mosińskim cmentarzu przez Burmistrza Gminy Mosina Przemysława Mielocha i Dyrektora poznańskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej Rafała Reczka. Następnie w miejscu upamiętnienia, Burmistrz i Dyrektor IPN dokonali odsłonięcia tablicy poświęconej Aleksandrowi Wańkowiczowi. Uroczystości towarzyszył ceremoniał wojskowy oraz oprawa muzyczna Mosińskiej Orkiestry Dętej. W wydarzeniu udział wzięły Poczty Sztandarowe Gminy Mosina, a także goście, między innymi: Małgorzata Cieńska-Dutkowiak – przedstawicielka rodziny pułkownika Aleksandra Wańkowicza, mjr Tomasz Wykrota z dowództwa 2 Skrzydła Lotnictwa Taktycznego, mł. chor. Maciej Śmigielski z dowództwa Mobilnej Jednostki Dowodzenia Operacjami Powietrznymi w Babkach, Burmistrz partnerskiej Gminy Seelze Aleksander Masthoff wraz z delegacją, Piotr Zalewski – członek Zarządu Powiatu w Poznaniu, mjr rez. Krzysztof Stobieniecki – Prezes Stowarzyszenia Pilotów Wojskowych Poznań Krzesiny, Tadeusz Musiał - Prezes Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego, Dominik Górny – Sekretarz Towarzystwa im. Hipolita Cegielskiego w Poznaniu, Robert Kiszkurno – inicjator upamiętnienia pułkownika, Remigiusz Gracz - rekonstruktor historyczny w mundurze lotniczym okresu międzywojennego oraz radni Rady Miejskiej w Mosinie, przedstawiciele stowarzyszeń, organizacji i instytucji Gminy Mosina, mieszkańcy.
Ceremoniał wojskowy zabezpieczyła kompania honorowa wystawiona przez 31 Bazę Lotnictwa Taktycznego Poznań Krzesiny: dowódca kompanii - por. Roma Napierała, poczet sztandarowy - dowódca pocztu ppor. Mateusz Policki, sztandarowy - kpr. Mateusz Mikołajewski, asystujący - kpr. Krzysztof Kotowicz.
Posterunek honorowy z 31 Batalionu Radiotechnicznego we Wrocławiu 310 kompanii stacjonującej w naszej Gminie, w Babkach, pełnili: rozprowadzający - kpr. Piotr Pluta, wartownicy - st. szer. Michał Wójcicki, szer. Joanna Szydłowska, składanie wiązanek – kpr. Piotr Pluta, kpr. Katarzyna Pustkowiak, st. kpr. Damian Gradecki.
Symboliczne wiązanki kwiatów pod odsłoniętą tablicą składali: w imieniu społeczeństwa – Przemysław Mieloch Burmistrz Gminy Mosina i Rafał Reczek Dyrektor IPN Odział w Poznaniu, w imienu Starosty Poznańskiego - Piotr Zalewski członek Zarządu Powiatu w Poznaniu i Jacek Szeszuła – radny Rady Powiatu w Poznaniu, w imieniu Gminy Seelze – Burmistrz Seelze Aleksander Masthoff oraz jego zastępcy – Wielfried Nickiel i Nadine Pfeiffer, a także przedstawiciele naszych organizacji i stowarzyszeń, mieszkańcy i goście.
Po uroczystości w Parku Strzelnica, w kościele parafialnym pw. św. Mikołaja w Mosinie prezbiter proboszcz Adam Prozorowski odprawił mszę św. w intencji Ojczyzny, ze wspomnieniem i modlitwą za płk. pil. bal. Aleksandra Wańkowicza. Ceremoniał wojskowy podczas mszy św. zabezpieczył poczet sztandarowy 31 batalionu radiotechnicznego we Wrocławiu z dowódcą: ppor. Anetą Kruk, asystą chor. Krzysztofa Kusztana i sztandarowym mł. chor. Sławomirem Sengerem. Oprawę muzyczną uroczystej mszy z udziałem Pocztów Sztandarowych Gminy Mosina, zapewnił mosiński Chór pw. św. Cecylii oraz Mosińska Orkiestra Dęta.
Wydarzenie zorganizował Burmistrz Gminy Mosina wspólnie z Mosińskim Ośrodkiem Kultury. Organizację wsparli: Automobilklub Wielkopolski Delegatura w Mosinie, Hufiec ZHP im. Bolesława Chrobrego w Mosinie, Mosińska Orkiestra Dęta im. hm. Antoniego Jerzaka.
Uroczyste odsłonięcie tablicy pamięci płk. Aleksandra Wańkowicza w Mosinie było prawdopodobnie pierwszym w czasach powojennych upamiętnieniem w Polsce tej wybitnej postaci. Chcemy przywrócić i spopularyzować w narodowej pamięci jego bezsprzeczne zasługi dla naszej Ojczyzny.
Relacja TVP 3 Poznań
Relacja Radio Poznań
Joanna Nowaczyk
Fot. Kamila Plumińska Mieloch, Karolina Adamczyk-Pięta, Małgorzata Cieńska-Dutkowiak.
